Pieter Bruegel the Elder "The Misanthrope" (1568)

Πρόκειται για το τελευταίο ολοκληρωμένο έργο του Pieter Bruegel the Elder. Η λεζάντα κάτω γράφει: "Επειδή ο κόσμος είναι αναξιόπιστος, κάθομαι και θρηνώ". Είναι ένα διφορούμενο έργο με δυο βασικές ερμηνείες: Από τη μια το ότι η παραίτηση και το κλείσιμο στον εαυτό σου δεν αποτελεί λύση, γιατί η παθητικότητα και αποξένωση είναι εις βάρος σου (πχ πέφτεις θύμα κλοπής ή όντας απρόσεκτος κλεισμένος στις μαύρες σκέψεις σου πατάς και καρφιά) ενω ο βοσκός στο βάθος έχει αποδεχτεί την ζωή ως έχει και έχει αναπτύξει μηχανισμούς για να την αντιμετωπίσει κατάματα.

Από την άλλη, ένας μοναχός/διανοούμενος, κλπ που έχει λύσει το βιοποριστικό, απομονώνεται αλαζονικά στον κόσμο του και κατακρίνει τον υπόλοιπο κόσμο με ψωροπερηφάνεια, αλλά έχει αυτή τη δυνατότητα επειδή είναι οικονομικά εύρωστος, όπως μας φανερώνει το κλεφτρόνι κλέβοντας το πορτοφόλι του. Είναι εκπληκτική η αναπαράσταση του απομονωμένου στον κόσμο του μισάνθρωπου με την επιβλητική κουκουλοφόρα κάπα του.

Πιο αινιγματική είναι η μορφή του κλεφτρονιού μέσα σε μια στρόγγυλη γυάλα ή σαπουνόφουσκα που στηρίζεται σε μεταλλικές σταυρωτές λάμες με ένα σταυρό. Από τη μια παραπέμπει στον χριστιανισμό με πιθανή ερμηνεία: "ο χριστιανισμός είναι η θρησκεία της οδύνης, πρέπει να υποφέρεις και να στερηθείς για να λυτρωθείς": σαν ένας σαρκασμός απέναντι στην στάση του εύπορου υποκριτή Μισάνθρωπου που θα στερηθεί αναγκαστικά το κομπόδεμά του με την κλοπή. Η αστεία και σαρκαστική έκφραση του κλεφτρονιού ενισχύει αυτή την άποψη. Aπό την άλλη, έχει διατυπωθεί και η άποψη ότι η γυάλα/σαπουνόφουσκα ίσως να δείχνει το πόσο εύθραυστη και ευάλωτη είναι η ζωή και τα υλικά αγαθά.

"The Misanthrope" is the last completed work of Pieter Bruegel the Elder. We read in the caption below: "Because the world is unreliable, I sit and mourn". It is an ambiguous work with two basic interpretations:

The one that the resignation and the closure in yourself is not an option because the passivity and alienation are against you taking poor experience in real life (ie you can easily fall victim of stealing or you could step on nails if your mind is busy with bad mood thoughts) while the shepherd in the background has accepted life as it is and has developed mechanisms to survive and for self protection.

On the other hand, a monk/scholar, etc. that has solved the livelihood problem can easily be isolate with arrogance himself, criticizing life by looking down the world, but this is possible because he is affluent, as the thief reveals us by stealing his wallet. It is a stunning representation of someone closed in on himself with its imposing black hooded cloak.

More puzzling is the form of the thief in a round glass/soap bubble belted with metal crossed blades with a cross. May be its a possible interpretation of Christianity: Christianity is the religion of suffering, “you must suffer and be devoid of wealth in order to be saved”: as a sarcastic attitude towards the wealthy hypocrite misanthrope who will lose with certainty his wallet by the thief. The sarcastic expression of the thief reinforces this view. On the other hand, another view has been expressed that the glass/soap bubble may indicate the fragility and vulnerability of life and property.