Cannibalism in art: Cronus devouring his children

Two creepy paintings by famous painters about Cronus' (Saturn) myth who ate his children.

Francisco Goya (1823)

Ο πίνακας αυτός του Γκόγια είναι από τους πιο τρομερούς και μακάβριους σε όψη, δείχνοντας έναν Κρόνο σε κατάσταση κανιβαλιστικής παράκρουσης και τρέλας να καταβροχθίζει ένα ανθρώπινο σώμα. Ανήκει στους λεγόμενους Black paintings της πιο σκοτεινής περιόδου της ζωής του με έργα τα οποία τα έφτιαχνε μόνο για τον εαυτό του ενώ ήταν κλεισμένος στο σπίτι του, κάτω από μεγάλο ψυχικό στρες.

Ο πίνακας του Ρούμπενς, πιο συμβατικός και πιο κοντά στην αφήγηση του μύθου δείχνει έναν κακόβουλο γέρο να τρώει ένα βρέφος. Πολλοί όμως πιστεύουν ότι αυτός είναι ακόμα πιο τρομερός, γιατί ο πίνακας του Γκόγια απεικονίζει έναν τρελό σε στιγμή παράκρουσης, ενώ του Ρούμπενς έναν κακόβουλο και σαδιστή που έχει πλήρη συναίσθηση της πράξης του.

Εχουν διατυπωθεί και απόψεις που θέλουν τον πίνακα του Γκόγια να μην αναπαριστά τον Κρόνο, μια και το ανθρώπινο σώμα όχι μόνο δεν είναι βρέφους, αλλά οι καμπύλες του πιθανότατα να απεικονίζουν γυναικείο σώμα.

Πάντως και οι δυο πίνακες είναι εξίσου τρομεροί, ο καθένας με τον τρόπο του: από τη μια όπως αναφέρω πιο πάνω για το "ρεαλιστικό" έργο του Ρούμπενς, αλλά για το οποίο "αποστασιοποιημένοι" εμείς εκφράζουμε την απέχθειά μας απέναντι στον κακόβουλο γέρο, από την άλλη όμως, στο "εξπρεσιονιστικό έως σουρεαλιστικό" έργο του Γκόγια νοιώθουμε ένα τρόμο μέσα μας, σαν να γίνεται ο καθρέφτης κάποιας καταπιεσμένης τέτοιας παραφροσύνης στην άβυσσο της ψυχής μας που δεν θέλουμε να ξέρουμε τίποτε για αυτήν!!!

Perhaps the best known of Francisco Goya's Black Paintings is Saturn Devouring His Son, a disturbing portrait of Saturn . The frightening image portrays Saturn eating one of his children. Goya depicts this act of cannibalism with startling savagery. The background is black, while the limbs and head of Saturn seem to pop out of the shadows. Saturn's eyes are huge and bulging as if he were mad. His fingers dig into the back of his son, whose head and right arm are already consumed. Saturn is about to take another bite of his child's left arm. The only use of color besides flesh-tones is the splash of red blood covering the mutilated outline of the upper part of the partially-eaten, motionless body, which is chillingly depicted in deathly white. Goya may have been inspired by Peter Paul Rubens' 1636 picture of the same name.(wikipedia)

Peter Paul Rubens (1636)

Rubens' painting is a brighter, more conventional treatment of the myth: his Saturn exhibits less of the cannibalistic ferocity portrayed in Goya's rendition. However, some critics have suggested that Rubens' portrayal is the more horrific: the god is portrayed as a calculating remorseless killer, who – fearing for his own position of power – murders his innocent child. Goya's vision, on the other hand, shows a man driven mad by the act of killing his own son. In addition, the body of the son in Goya's picture is that of an adult, not the helpless baby depicted by Rubens.

Goya had produced a chalk drawing of the same subject in 1796-7 that was closer in tone to Rubens' work: it showed a Saturn similar in appearance to that of Rubens', daintily biting on the leg of one of his sons while he holds another like a leg of chicken, with none of the gore or madness of the later work. Goya scholar Fred Licht has raised doubts regarding the traditional title however, noting that the classical iconographical attributes associated with Saturn are absent from the painting, and the body of the smaller figure does not resemble that of an infant. The rounded buttocks and wide hips of the headless corpse has also called into question the identification of this figure as a male. (wikipedia)