"The Nightmare" (1781) by Henry Fuseli

Henry Fuseli (1741-1825) was a Swiss painter, poet, critic, and teacher, a fervent admirer of Shakespeare, who spent most of his active career in England. Fuseli has often been regarded as a forerunner of the Romantic art movement and a precursor of Symbolism and Surrealism. His most famous painting is The Nightmare (1781), in which an ape-like goblin sits on a young woman, who is sleeping in a strained posture.

After his romance in Zurich with Lavater's (his best friend) niece Anna Landolt failed, he left in 1779 for London. It is though that his best-known scene, The Nightmare, refers to this affair. A young woman is mounted by a demonic looking incubus; the monster literally is a burden on her heart. She lies in a sprawl, with her arm hanging down. A horse, the "night mare" gazes through the curtains with phosphorescent eyes, observing or leering. It has remained a puzzle, whose nightmare Fuseli portrays - it cannot be the woman's because she is part of the scene herself. It has been said, that the picture is an revenge for an unfulfilled desire, ultimately perhaps a manifestation of a jealous passion, in which the strange lover of the woman is reduced into a monster. The work became so popular that Fuseli painted several other versions on request. (extract from the article by Petri Liukkonen (author) & Ari Pesonen)
Το διασημότερο έργο του Φουσέλι, "ο Εφιάλτης" λέγεται ότι είναι εμπνευσμένο από το αποτυχημένο ρομάντσο του με την Anna Landolt, τη νύφη του καλύτερου φίλου του. Πιστεύεται ότι εκφράζει τη ζήλια και το αίσθημα ταπείνωσης από αυτή του την αποτυχία, παρουσιάζοντας τον εαυτό του σαν ένα κακόμορφο σκοτεινό δαίμονα incubus που γίνεται βάρος στο όμορφο σώμα της κοιμωμένης. Το έργο αυτό έγινε τόσο διάσημο που ο Φουσέλι έκανε και άλλες εκδοχές του επειδή του ζητήθηκαν. Η δεύτερη φωτό είναι μια από αυτές.

Ο πίνακας αυτός χρησιμοποιείται και ως αναπαράσταση του φαινομένου της υπνικής παράλυσης που στη λαϊκή φαντασία είναι ένας δαίμονας με το όνομα Μόρα, Βραχνάς ή Incubus/Succubus που μας κρατάει σε ακινησία ενώ είμαστε σε κατάσταση μεταξύ ύπνου και ξύπνου.